Η ιδιαίτερη αξία των μικροβίων του εντέρου για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Το παχύ έντερο έχει το σχήμα του γράμματος «Π» και περιβάλλει την κοιλιά σαν κορνίζα. Μέσα σε αυτό υπάρχει μια στρώση από μικρόβια που καλύπτει το εσωτερικό του τοίχωμα. Ο αριθμός τους είναι περίπου 100 τρισεκατομμύρια (!) και το συνολικό τους βάρος ,περίπου 200 γραμμάρια. Αυτά αποτελούν το λεγόμενο μικροβίωμα του κάθε ανθρώπου και τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση για τον πολύ σημαντικό ρόλο, που παίζει αυτό στην ανθρώπινη υγεία. Μάλιστα ο πληθυσμός αυτός των μικροβίων του εντέρου μας αποκαλείται τελευταία το «καταφρονεμένο όργανο» του ανθρώπινου σώματος. Θεωρείται δε ότι όσο «καλύτερη» είναι η σύνθεση των μικροβίων, που φέρει ο καθένας από εμάς στο έντερο του, τόσο καλύτερη είναι και η υγεία τόσο του ίδιου του εντέρου όσο και ολόκληρου του οργανισμού. Προβλήματα όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια, φουσκώματα, κολικοί εντέρου που περιγράφονται κάτω από το γενικό όρο σπαστική κολίτιδα ή ευερέθιστο έντερο, αλλά ακόμα και η παχυσαρκία και ο κακός μεταβολισμός, έχουν συσχετισθεί τα τελευταία χρόνια με κακή εντερική χλωρίδα. Μέσα λοιπόν στο παχύ έντερο κάθε ανθρώπου υπάρχει ένας ολόκληρος μικρόκοσμός, που σχετίζεται άμεσα με όλες τις λειτουργίες του οργανισμού μας. Τα μικρόβια αυτά βοηθούν στο σχηματισμό των κοπράνων, στη σύνθεση βιταμινών, στην απορρόφηση μετάλλων και ιχνοστοιχείων. Επιπλέον λειτουργούν προστατευτικά γιατί δεν επιτρέπουν την εγκατάσταση άλλων παθολογικών μικροβίων που, εφόσον επικρατήσουν, μπορεί να αποτελέσουν αιτία εκδήλωσης διαφόρων νοσημάτων μεταξύ αυτών ακόμα και αλλεργιών ή αυτοάνοσων νοσημάτων.
Σε περιπτώσεις κακής διατροφής κυρίως με κόκκινο κρέας και φτωχής σε φυτικές ίνες σε συνδυασμό με χρόνια δυσκοιλιότητα, μπορεί να αναπτυχθούν λόγω της χρόνιας πίεσης μικρά σακοειδή εξογκώματα στο παχύ έντερο, τα οποία ονομάζονται εκκολπώματα. Αυτά, λόγω των υπολειμμάτων που παραμένουν εντός του σάκου τους, είναι δυνατόν να προκαλέσουν οξεία ή χρόνια φλεγμονή, με αποτέλεσμα την γενικότερη αποδυνάμωση του οργανισμού ή άλλιώς ασθένεια ( α-σθενής: αυτός που δεν έχει σθένος, ο αδύναμος). Η σωστή λοιπόν λειτουργία και χλωρίδα του παχέως εντέρου αποτελεί κομβικό παράγοντα για την ανθρώπινη υγεία. Πώς μπορεί λοιπόν να ενισχυθεί η υγιής εντερική χλωρίδα; Η απάντηση είναι με το είδος τροφής που καταναλώνουμε.
Υπάρχουν τα πρεβιοτικά και τα προβιοτικά. Τα προβιοτικά είναι τα ευεργετικά βακτήρια που υπάρχουν στο «ζωντανό» γιαούρτι, το ξυνόγαλο, το κεφίρ, αλλά και σε μορφή κάψουλας ή σκονης που μπορεί κανείς να λάβει ως συμπλήρωμα διατροφής. Από την άλλη τα πρεβιοτικά είναι ουσίες που βρίσκονται σε συγκεκριμένα τρόφιμα και οι οποίες αποτελούν τροφή για τα υγιή βακτήρια με αποτέλεσμα να τα βοηθούν να επικρατήσουν έναντι άλλων παθογόνων για τον ανθρώπινο οργανισμό. Πρεβιοτικά ευεργετικά για τη σωστή εντερική χλωρίδα, όπως είναι η ινουλίνη και ορισμένα άπεπτα σάκχαρα, περιέχουν τα σπαράγκια τα ραδίκια, η μπανάνα, το κρεμμύδι, το σκόρδο,το πράσο, τα αντίδια, η πικραλίδα (αγριοράδικο), η αγγινάρα, τα προϊόντα ολικής αλέσεως και οι πατάτες και το ρύζι μετά το βρασμό και αφού αφεθούν να κρυώσουν. Το παράδοξο είναι ότι τα ίδια χόρτα θεωρούνται αποτοξινωτικά διουρητικά και υποβοηθητικά της ηπατικής λειτουργίας. Αυτό συμβαίνει γιατί μέσω της ενίσχυσης των ωφέλιμων βακτηρίων μειώνονται οι τοξίνες που παράγονται στο έντερο και μπορεί να επιβαρύνουν το συκώτι, που είναι επιφορτισμένο με την αποτοξίνωση του οργανισμού. Εκτός της τροφής πρεβιοτικά κυκλοφορούν πλέον και ως συμπληρώματα διατροφής στα φαρμακεία.
Εδώ χρειάζεται όμως προσοχή γιατί όποιος έχει μάθει να καταναλώνει υδατάνθρακες (όπως λευκό ψωμί και μακαρόνια) και όχι πολλές φυτικές ίνες πρέπει να αυξήσει σταδιακά τη λήψη φυτικών ινών. Εάν αυτή η αλλαγή γίνει απότομα μπορεί να έχουμε απότομη αύξηση της παραγωγής αερίων και αίσθημα φουσκώματος (μετεωρισμός).
www.kiath.gr
Χαραλαμπόπουλος Χρήστος MD, MSc
Ειδικός Παθολόγος
Αστυνόμος Β΄(ΥΓ)