Η οξεία μέση ωτίτιδα είναι μία από τις πιο κοινές ασθένειες του αυτιού και μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών, ιδιαίτερα τα παιδιά. Πρόκειται για τη φλεγμονή που εμφανίζεται στο μέσο αυτί, δηλαδή στην περιοχή πίσω από το τύμπανο. Σε φυσιολογική κατάσταση, η περιοχή αυτή περιέχει αέρα καθώς και τα ακουστικά οστάρια, τα οποία είναι απαραίτητα για τη μεταφορά του ήχου.
Η ωτίτιδα συχνά προκαλείται ως απόρροια βακτηριακών ή ιογενών λοιμώξεων. Μπορεί να διαρκέσει από λίγες ημέρες έως μερικές εβδομάδες, ανάλογα με τη σοβαρότητα της λοίμωξης και το είδος της θεραπείας που ακολουθείται.
Συμπτώματα της Ωτίτιδας
Τα συμπτώματα της ωτίτιδας ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της λοίμωξης. Τα πιο κοινά από αυτά είναι:
- Έντονος Πόνος στο Αυτί: Ο πόνος μπορεί να είναι διαξιφιστικός και επίμονος.
- Πυρετός: Ειδικά στα παιδιά, ο πυρετός είναι συχνό σύμπτωμα και συνήθως ξεπερνά τους 38 οC.
- Απώλεια Ακοής: Η παρουσία υγρού στο μέσο αυτί μπορεί να επηρεάσει την ακοή (βαρηκοΐα αγωγιμότητας)
- Έκκριση Υγρού: Κάποια άτομα μπορεί να παρατηρήσουν έκκριση πυώδους υγρού από το αυτί τους. Αυτό συμβαίνει στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η φλεγμονή προκαλεί διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης.
- Ζάλη ή Ίλιγγο: Αυτό το σύμπτωμα εμφανίζεται σπάνια και οφείλεται στην επέκταση της φλεγμονής στο εσωτερικό αυτί.
Αιτίες της Ωτίτιδας
Οι αιτίες της ωτίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Λοιμώξεις του Ανώτερου Αναπνευστικού Συστήματος: Οι ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις όπως είναι η ιγμορίτιδα συχνά εξαπλώνονται στο αυτί.
- Αλλεργίες: Οι αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή και οίδημα του ρινικού βλεννογόνου και της ευσταχιανής σάλπιγγας. Η κατάσταση αυτή διαταράσσει τον αερισμό του μέσου αυτιού με αποτέλεσμα στην πρόκληση ωτίτιδας.
- Ασθενές Ανοσοποιητικό Σύστημα: Οι άνθρωποι με αδύναμο ανοσοποιητικό είναι πιο επιρρεπείς στις λοιμώξεις.
Διαγνωστικές Μέθοδοι για την Ωτίτιδα
Η διάγνωση της ωτίτιδας γίνεται από τον ΩΡΛ μέσω:
- Λήψης Ιατρικού Ιστορικού: Ο γιατρός θα ζητήσει πληροφορίες σχετικά με τα συμπτώματα που αντιμετωπίζετε εσείς ή το παιδί σας. Οι πληροφορίες αυτές αφορούν στην ένταση και τη διάρκεια του πόνου, την παρουσία πυρετού ή μειωμένης ακοής, καθώς και αν έχει υπάρξει έκκριση υγρού από το αυτί.
- Κλινικής Εξέτασης: Ο γιατρός εξετάζει το αυτί με ένα ωτοσκόπιο ή ένα μικροσκόπιο για να αξιολογήσει την παρουσία υγρού ή φλεγμονής.
- Ακοολογικές Εξετάσεις: Χρησιμοποιούνται για να αξιολογηθεί η ακοή και η σοβαρότητα της ωτίτιδας.
- Εξέταση Εκκρίσεων: Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει έκκριση, μπορεί να ληφθεί δείγμα για εργαστηριακή ανάλυση.
Πώς θεραπεύεται η ωτίτιδα;
Η θεραπεία της ωτίτιδας εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τον τύπο της ωτίτιδας. Καθορίζεται από έναν εξειδικευμένο ΩΡΛ στην Αθήνα ή σε κάποιο άλλο μέρος και περιλαμβάνει:
Αντιβιοτικά
Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων όπως είναι και η μέση ωτίτιδα. Σε πολλές περιπτώσεις, τα συμπτώματα μπορεί να υποχωρήσουν χωρίς αντιβιοτική αγωγή, αλλά σε πιο σοβαρές περιπτώσεις η χρήση της είναι απαραίτητη.
Παυσίπονα και Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα
Για την ανακούφιση από τον πόνο, συνιστώνται παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη φάρμακα όπως η ιβουπροφαίνη και η παρακεταμόλη. Αυτά βοηθούν στον έλεγχο του πόνου και στη μείωση του οιδήματος.
Ρινικά σπρέυ
Τα αποσυμφορητικά ρινικά σπρέυ βοηθούν στην αποσυμφόρηση της ρινικής κοιλότητας και της ευσταχιανής σάλπιγγας με συνέπεια την αποκατάσταση της φυσιολογικής πίεσης στο μέσο αυτί.
Επεμβατική Θεραπεία
Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση. Μια κοινή διαδικασία είναι η τοποθέτηση σωληνίσκων αερισμού για την παροχέτευση του υγρού από το μέσο αυτί. Αυτό βοηθά στην αποκατάσταση του φυσιολογικού αερισμού και στη μείωση των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων. Σε περίπτωση που η φλεγμονή επεκταθεί στη μαστοειδή κοιλότητα, χρειάζεται η παροχέτευση του πύου από αυτή με την επέμβαση της μαστοειδεκτομής.
Άλλοι Τύποι Ωτίτιδας
Πέρα από την οξεία μέση ωτίτιδα, στο αυτί μπορούν να παρουσιαστούν και οι ακόλουθες φλεγμονές:
- Εξωτερική Ωτίτιδα: Αυτή η μορφή αφορά το εξωτερικό αυτί και τον έξω ακουστικό πόρο. Συνήθως προκαλείται από βακτήρια και σχετίζεται συχνά με την κολύμβηση, καθώς η υγρασία στο αυτί δημιουργεί ευνοϊκό περιβάλλον για τα βακτήρια.
- Χρόνια μέση ωτίτιδα: Πρόκειται για μία εμμένουσα φλεγμονή η οποία εντοπίζεται στο μέσο αυτί, στην ευσταχιανή σάλπιγγα και στη μαστοειδή απόφυση. Συνυπάρχει διάτρηση του τυμπανικού υμένα.
- Ωτίτιδα του Εσωτερικού Αυτιού (Λαβυρινθίτιδα): Παρόλο που είναι πιο σπάνια, η ωτίτιδα στο εσωτερικό αυτί μπορεί να επηρεάσει την ισορροπία και την ακοή. Προκαλείται συνήθως από ιούς και μπορεί να οδηγήσει σε ίλιγγο, βαρηκοΐα και απώλεια ισορροπίας.
- Εκκριτική ωτίτιδα: Πρόκειται για τη συγκέντρωση υγρού στην κοιλότητα του μέσου αυτιού. Το υγρό αυτό δεν είναι επιμολυσμένο και δε σχετίζεται με οξεία φλεγμονή αλλά αποτελεί μία από τις πιο συχνές αιτίες βαρηκοΐας στα παιδιά.
Δρ. Μιχαήλ Τσούνης MD, PhD
Χειρουργός ΩΡΛ
Αστυνομικός Διευθυντής
Υγειονομικού ΕΛ.ΑΣ.
