Η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος είναι αναμφισβήτητα η πιο συχνή νοσολογική οντότητα που θα συναντήσει ένας γαστεντερολόγος στο ιατρείο του.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Μία πρώτη εκτίμηση μπορεί να γίνει με την εμφάνιση των κλασσικών συμπτωμάτων του οπισθοστερνικού καύσους και των αναγωγών. Εμπειρική θεραπεία από τον κατάλληλο ιατρό και η ανταπόκριση των συμπτωμάτων σε αυτήν θέτουν τη διάγνωση.
Χρειάζεται γαστροσκόπηση;
Η ενδοσκόπηση είναι απαραίτητη όταν έχουμε παράγοντες κινδύνου (πχ απώλεια βάρους, μεγάλη ηλικία, ανορεξία, αναιμία, οικογενειακό ιστορικό με προβλήματα από το στομάχι), σε συμπτώματα που επιμένουν ή σε συμπτώματα που χρήζουν φαρμακευτική αγωγή για μεγάλο χρονικό διάστημα . Επίσης γαστροσκόπηση επιβάλλεται σε ασθενείς που παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.
Προκαλεί άλλα συμπτώματα η παλινδρόμηση;
Ναι, μπορεί να προκαλέσει προκάρδιο πόνο που μιμείται οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου (συχνά ασθενείς με παλινδρόμηση έχουν υποβληθεί σε στεφανιογραφία καθώς ο πόνος θεωρήθηκε καρδιακής προέλευσης), άσθμα, χρόνιο βήχα, λαρυγγίτιδα, χρόνιο βράγχος φωνής.
Και αν “καίγομαι” λιγάκι μετά το φαγητό πειράζει;
Μία επιπλοκή της παλινδρόμησης είναι είναι ο οισοφάγος Barrett, όπου ο βλεννογόνος του οισοφάγου “για να αντέχει τα οξέα” τροποποιείται σε βλεννογόνο εντέρου και ο οποίος είναι προκαρκινική κατάσταση.Ο οισοφάγος Barrett είναι συχνότερος σε ασθενείς που παρουσιάζουν παλινδρόμηση από νεαρή ηλικία ή παρουσιάζουν παλινδρομική νόσο για πολλά χρόνια χωρίς επαρκή έλεγχο των συμπτωμάτων. Στον οισοφάγο Barrett μπορεί να εμφανισθεί δυσπλασία. Ο οισοφάγος Barrett διαπιστώνεται στην ενδοσκόπηση και η επιβεβαίωση του απαιτεί βιοψίες. Άρα είναι σκόπιμο επί παρουσίας συμπτωμάτων παλινδρόμησης να επισκεπτόμαστε τον ιατρό και να μην “υπομένουμε” απλά το κάυσος. ‘Αλλη επιπλοκή είναι η πεπτική στένωση που μπορεί να χρειασθεί διαστολές του οισοφάγου.
Ποια είναι η θεραπεία;
Η θεραπεία είναι συνδυασμός αλλαγών στο τρόπο ζωής και φαρμακευτικής υποστήριξης. Συστήνεται απώλεια βάρους σε υπέρβαρους ασθενείς ή σε ασθένεις που πρόσφατα πήραν βάρος. Αποφυγή γευμάτων 2-3 ώρες πριν την κατάκλιση και παραγματοποίηση μικρών και συχνών γευμάτων. Περιορισμός τροφίμων που επιδεινώνουν την παλινδρόμηση (πχ σοκολάτα, αλκοόλ, καφείνη, όξινες τροφές, ξύδι, λεμόνι, ανθρακούχα αναψυκτικά). Διακοπή του καπνίσματος. Αποφυγή λήψης πολλών υγρών με το βραδυνό γεύμα.
Συμπληρωματικά ο ιατρός μπορεί να μας συστήσει κάποια φαρμακευτική αγωγή, η οποία τους πρώτους δύο μήνες μπορεί να είναι πιο εντατική.
Αναλογα με τα συμπτώματα που θα περιγράψουμε και την αντοπόκριση τους στην αγώγη μπορεί να χρειασθεί ενδοσκόπηση ιδίως αν τα συμπτώμαα είναι συχνά.
Υπάρχει χειρουργική θεραπεία;
Η χειρουργική θεραπεία είναι μια επιλογή σε ασθενείς που λαμβάνουν επί μακρόν φαρμακευτική αντιπαλινδρομική αγωγή και θέλουν να απεμπλακούν από τα φάρμακα. Σε ασθενείς που δεν αναταποκρίνονται στα φάρμακα η χειρουργική θεραπεία γενικά δε συστήνεται καθώς θα πρέπει να αποκλεισθεί άλλο αίτιο των συμπτωμάτων.
Υπάρχουν κίνδυνοι από τη μακρά χρήση φαρμακευτικής αντιπαλινδρομικής αγωγής;
Οι πραζόλες (τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα αντιπαλινδρομικά φάρμακα), μπορεί να προκαλέσουν σπάνιες επιπλοκές. Μπορεί σε κάποιο βαθμό να προκληθεί ατροφία στο στομάχι, μικροί πολύποδες στο θόλο και στο σώμα του στομάχου (συνήθως άνευ κλινικής σημασίας), υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης ευκαιριακών λοιμώξεων (πχ Clostridium difficile) ή πνευμονίας της κοινότητας. Ασθενείς με οστεοπόρωση μπορούν να λάβουν αγωγή με πραζόλες, αλλά θα πρέπει πάντα να ελέγχουμε για κατάγματα ισχύου και πιθανή επιδείνωση της οστεοπόρωσης , ιδίως αν υπάρχουν και άλλοι παράγοντες κινδύνου. Η θεραπεία με πραζόλες δεν υπάρχει λόγος να αλλάζει σε ασθενείς που λαμβάνουν ταυτόχρονα κλοπιδογρέλη (αντιαιμοπεταλικά φάρμακα).
www.kiath.gr
Αναστασίου Θωμάς MD, AGAF,FEBG
Γαστρεντερολόγος – Στρατιωτικός Ιατρός
Διευθυντής Γαστεντερολογικού τμήματος ΕΛ.ΑΣ.
