Η ορθοπεδική είναι μια από τις ειδικότητες της ιατρικής που ασχολείται με τις παθήσεις του μυοσκελετικού συστήματος. Η ορθοπεδική ειδικότητα λόγω της πολυπλοκότητας και πληθώρας των παθήσεων που αντιμετωπίζει διαιρέθηκε από τη δεκαετία του 1980 και κατόπιν σε υποειδικότητες με συγκεκριμένο αντικείμενο, όπως η σπονδυλική στήλη, ο ώμος και αγκώνας, το χέρι κ.λπ. Η διάγνωση και η θεραπεία των παθήσεων των κάτω άκρων παρουσιάζουν ποικιλομορφία και πολυπλοκότητα, διότι σε αυτά καλούνται να συνδυαστούν τριάντα οστά με αριθμό πολλές φορές επικουρικών οσταρίων, να επιτελέσουν συνδυαστικές λειτουργίες όπως βάδιση, τρέξιμο και να μεταφέρουν με αρμονικό τρόπο το βάρος του σώματος πολλές φορές υπερβολικό και ανομοιόμορφα κατανεμημένο.
Για παράδειγμα, πολλές φορές το κότσι (βλαισός μέγας δάκτυλος) δημιουργεί παραμόρφωση, κυρίως στις γυναίκες, στο μεγάλο δάκτυλο, αλλά ο πόνος εστιάζεται κάτω από το 2ο και 3ο μετατάρσιο, δημιουργώντας πολλές φορές και επώδυνους κάλους. Αρκετές φορές δίνεται η διάγνωση «πτώση κεφαλών των μεταταρσίων», πάθηση που σπάνια υπάρχει. Στη συγκεκριμένη περίπτωση με το κότσι, το μεγάλο δάκτυλο είναι αυτό που παραμορφώνεται και σπρώχνει τα άλλα δάκτυλα σε μια θέση όχι εμβιομηχανικά σωστή, υπεξαρθρώνοντας ή εξαρθρώνοντας τις αρθρώσεις μεταξύ μεταταρσίων και δακτύλων. Στην περίπτωση που συζητούμε, πρέπει να διορθώσουμε το μεγάλο δάκτυλο, να το ευθειάσουμε, ώστε να δοθεί χώρος να διορθώσουμε και τη θέση των μικρών δακτύλων. Δεν είναι όμως μόνο τα οστά, θα πρέπει να διορθώσουμε και τους τένοντες, τα «σκοινιά» με τα οποία οι μύες κινούν τα κόκαλα, ώστε το αποτέλεσμα να είναι μόνιμο, κινητικά σωστό για βάδιση, χωρίς πόνο και αστάθεια και αισθητικά ικανοποιητικό. Αυτό είναι το έργο του εξειδικευμένου στις παθήσεις του ποδιού ορθοπεδικού.
Χειρουργείο για το κότσι (βλαισό μεγάλο δάκτυλο). Τι καινούργιο υπάρχει
Η χειρουργική του βλαισού μεγάλου δακτύλου (κότσι) έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια δίνοντάς μας τέσσερα βασικά πλεονεκτήματα:
1. Λιγότερο (ελάχιστο) πόνο.
2. Βάδιση την ίδια μέρα.
3. Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα με λιγότερες ουλές, χωρίς περιορισμούς στην υπόδηση.
4. Αποτέλεσμα που αντέχει στον χρόνο.
Πολλές τεχνικές δοκιμάστηκαν τα τελευταία χρόνια, σας οποίες δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα, χωρίς όμως καλά αποτελέσματα. Νέες τεχνικές, που στην πλειονότητά τους ήταν εκδοχές παλιών τεχνικών, δεν είχαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα ούτε από πλευράς διόρθωσης που αντέχει στον χρόνο ούτε σε σχέση με τον πόνο ή το κοσμητικό αποτέλεσμα.
Αν σε αυτά προσθέσουμε την παραπληροφόρηση για χρήση laser, που μόνο στην κοπή του δέρματος μπορεί να εφαρμοστεί και όχι στο οστό, έχουμε σωρεία επεμβάσεων με μεγάλες προσδοκίες χωρίς ανάλογες μακρόχρονες μελέτες αποτελεσματικότητας και μεγάλη προχειρότητα σας ενδείξεις.
Ας αναφέρουμε μερικές αλήθειες (facts) που πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν:
1. Δεν υπάρχει καμία μοναδική τεχνική που να δίνει λύση στη χειρουργική του βλαισού μεγάλου δακτύλου (κότσι) γιατί όλα τα κότσια δεν είναι ίδια.
2. Εφαρμόζουμε διαφορετικές τεχνικές ή συνδυασμούς αυτών για να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα εμβιομηχανικά και αισθητικά. Κανένα κότσι δεν είναι το ίδιο.
3. Για τον λόγο αυτόν ο κατάλληλος ορθοπεδικός είναι όχι αυτός που έχει μάθει μια τεχνική και τη διαφημίζει, αλλά ο αποδεδειγμένα εξειδικευμένος ορθοπεδικός στη χειρουργική του άκρου πόδα και της ποδοκνημικής.
4. Δεν υπάρχουν εμπεριστατωμένες επιστημονικές μελέτες που να αποδεικνύουν ότι κάθε λογής νάρθηκες, πέλματα ή ασκήσεις μπορούν να διορθώσουν το κότσι.
5. Δεν υπάρχει οστεοτομία που γίνεται με laser.
6. Οι τεχνικές που δεν χρησιμοποιούν εσωτερικά εμφυτεύματα για τη σταθεροποίηση των οστεοτομιών έχουν υψηλότερα ποσοστά υποτροπών, αυξάνουν τον πόνο και το οίδημα (πρήξιμο). Όπως αυτά της μικρής επεμβατικότητας που δεν χρησιμοποιούν εμφυτεύματα για σταθεροποίηση.
7. Οι τεχνικές μικρής επεμβατικότητας με χρήση εμφυτευμάτων για σταθεροποίηση είναι οι πιο αξιόπιστες.
8. Mini SCARF τεχνική μικρής επεμβατικότητας με μια μόνο μικρή τομή στα εσωτερικά πλάγια από όπου γίνονται όλες οι χειρουργικές παρεμβάσεις. Δίνει στο 80% των περιπτώσεων το καλύτερο αποτέλεσμα εμβιομηχανικά και κοσμητικά, χωρίς δύσμορφες ουλές, χωρίς βελόνες που εξέχουν στο πάνω μέρος του ποδιού και με λιγότερο πρήξιμο.
9. Είναι η επέμβαση mini invasive που τα συνδυάζει όλα, επιστημονικό υπόβαθρο, εμβιομηχανική σταθερότητα, διόρθωση, κοσμητικό αποτέλεσμα με το λιγότερο δυνατό πρήξιμο και πόνο.
ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Πότε αρχίζω να περπατώ;
Με ειδικό υπόδημα την επόμενη μέρα με πλήρη φόρτιση. Το υπόδημα αυτό φοριέται για 3-4 βδομάδες, ανάλογα με τη βαρύτητα της πάθησης και την εφαρμοζόμενη τεχνική.
Χρειάζεται νοσηλεία;
Ο ασθενής μπορεί να βγει την ίδια ή την επόμενη μέρα.
Υπάρχει πόνος;
Με τις καινούργιες τεχνικές (χειρουργικές και αναισθησιολογικές) ο πόνος είναι ελάχιστος, ακόμα και με την πλήρη φόρτιση, άμεσα μετεγχειρητικά.
Πρήζεται το πόδι;
Το πόδι θα είναι πρησμένο για 3-4 μήνες γιατί εκεί πατάει όλο το βάρος του σώματος, χωρίς όμως αυτό να είναι κάτι υπερβολικό, παρατηρείται ιδίως στο τέλος της ημέρας μετά από ορθοστασία.
Θα μπορώ να φορώ ψηλοτάκουνα παπούτσια;
Ναι, είναι δυνατό, καλό είναι να αποφεύγουμε σε μόνιμη βάση τα μυτερά.
Θα υπάρχουν καρφιά-βελόνες που θα προεξέχουν ή γύψος;
Όχι, είναι όμως πιθανό να χρησιμοποιηθούν κατά περίπτωση βίδες- κοχλίες τιτανίου που είναι εσωτερικοί στο οστό, προσθέτουν σταθερότητα και δεν χρειάζεται να βγουν, ούτε επηρεάζουν κάποια κίνηση.
Αθανάσιος ΜΠΑΔΕΚΑΣ
Υποστράτηγος (ΥΓ), Διευθυντής Διεύθυνσης Υγειονομικού ΕΛ.ΑΣ.
Διευθυντής Γ’ Ορθοπεδικής Κλινικής ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ
Πρόεδρος το 2022 Της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής
& Ορθοπεδικής και Τραυματιολογίας Foot and Ankle Fellowship, USA
