Η φαγούρα πρωκτού είναι μία αρκετά συχνή και ενοχλητική κατάσταση που παρουσιάζεται στο 1 με 5% περίπου του γενικού πληθυσμού. Οι άντρες, σε σχέση με τις γυναίκες, εμφανίζουν φαγούρα πρωκτού 4 φορές πιο συχνά, ενώ πιο πολύ επηρεάζονται άτομα ηλικίας από 40 μέχρι 60 ετών.
Η φαγούρα πρωκτού αποτελεί πολλές φορές σύμπτωμα κάποιας υποκείμενης αιτίας και γι’ αυτό το λόγο ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί σε εξειδικευμένο γιατρό για την κατάλληλη διάγνωση του προβλήματος και τη σωστή θεραπευτική προσέγγιση.
Φαγούρα Πρωκτού: Ποιες είναι οι πιθανές αιτίες;
Ο πρωκτικός κνησμός (φαγούρα) χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:
- Πρωτοπαθής ή ιδιοπαθής
Αυτή η κατηγορία αφορά στο 50% περίπου των περιστατικών φαγούρας πρωκτού και τα αίτια δεν είναι ξεκάθαρα. - Δευτεροπαθής
Η αιτία είναι αναγνωρίσιμη και ανάλογα με αυτή ο γιατρός μπορεί να σχεδιάσει ένα ακριβές θεραπευτικό πλάνο.
Συνήθεις παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε φαγούρα πρωκτού είναι οι εξής:
- Υγρασία στο περιπρωκτικό δέρμα
- Βλέννη ή υπολείμματα κοπράνων στην περιπρωκτική περιοχή
- Υψηλή θερμοκρασία που προκαλεί εφίδρωση (ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες)
- Υπέρ το δέον καθαρισμός της περιπρωκτικής περιοχής με συνεχείς πλύσεις
- Χρήση υγρομάντηλων που διαταράσσουν το pH της περιοχής και προκαλούν ερεθισμό και τραυματισμούς
- Εφαρμογή ακατάλληλων εσωρούχων (πολύ στενά ή κακής ποιότητας ύφασμα που δεν επιτρέπει τη ροή του αέρα και προκαλεί ερεθισμούς)
- Σεξουαλική επαφή μέσω πρωκτού όπου η φαγούρα συνήθως συνδυάζεται με πόνο στον πρωκτό.
Ποιες παθήσεις συνδέονται με τη φαγούρα πρωκτού;
Μερικές από τις παθήσεις που συνδέονται με τη φαγούρα του πρωκτού είναι οι παρακάτω:
- Αιμορροΐδες
- Πρωκτικά Θηλώματα
- Ραγάδα δακτυλίου
- Ορθοκολπικό Συρίγγιο
- Περιεδρικό συρίγγιο
- Πρόπτωση Ορθού
- Κονδυλώματα πρωκτού
Σπάνιες παθήσεις που μπορεί να εκδηλώσουν φαγούρα πρωκτού
Πιο σπάνιες παθήσεις που μπορεί να εκδηλώσουν φαγούρα πρωκτού αφορούν σε ποικίλες λοιμώξεις που μπορεί να εμφανιστούν στην πρωκτική και περιπρωκτική περιοχή. Ορισμένες από αυτές είναι:
- Χλαμύδια
- Σύφιλη
- Γονόρροια
- HPV στον πρωκτό
- Ερπητας πρωκτού
- Οξύουροι
Η φαγούρα πρωκτού μπορεί να αποτελέσει βασικό σύμπτωμα και σε δερματολογικές παθήσεις όπως είναι η ψωρίαση, η ατομική δερματίτιδα, το έκζεμα, ο σκληροατροφικός λειχήνας , κ.α.
Τέλος, ποικίλα φάρμακα, όπως κάποια αντιβιοτικά, η κολχικίνη και κινιδίνη μπορεί να επηρεάσουν τον οργανισμό και να εκδηλωθεί φαγούρα πρωκτού.
Φαγούρα πρωκτού – Εξέταση από Πρωκτολόγο
Ο εξειδικευμένος πρωκτολόγος είναι ο κατάλληλος γιατρός για την αξιολόγηση της κατάστασης και τη διάγνωση πιθανής υποκείμενης πάθησης που προκαλεί τη φαγούρα πρωκτού.
Η εξέταση έχει ως αφετηρία τη λεπτομερή καταγραφή του ιατρικού ιστορικού όπου θα γίνουν ερωτήσεις σχετικά με τις συνήθειες, τον τρόπο ζωής του ασθενούς, τυχόν χρήση φαρμάκων ή αλοιφών, αλλεργίες, κ.α. Οι πληροφορίες αυτές είναι ιδιαίτερης αξίας, καθώς κατευθύνουν κατάλληλα για τη διαγνωστική εξέταση και το σχεδιασμό της θεραπείας.
Η διαδικασία περιλαμβάνει επίσης την κλινική εξέταση η οποία πραγματοποιείται με επισκόπηση της περιπρωπτικής χώρας , δακτυλική εξέταση πρωκτού και ψηφιακή πρωκτοσκόπηση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις ο γιατρός κρίνει απαραίτητη την καλλιέργεια εξιδρώματος περιπρωκτικής χώρας με σκοπό την ανεύρεση τυχόν μυκήτων, παρασίτων ή άλλων μικροβίων.
Αντιμετώπιση της φαγούρας πρωκτού
Η αντιμετώπιση της φαγούρας πρωκτού ορίζεται σύμφωνα με την αιτία που την προκαλεί και τη γενικότερη κατάσταση υγείας του ασθενούς:
- Σε περίπτωση κάποιας πρωκτολογικής πάθησης (κονδυλώματα πρωκτού, αιμορροΐδες, κλπ.) όπου η φαγούρα αποτελεί σύμπτωμα, η θεραπεία αφορά στην εξάλειψη της αιτίας και συνήθως επιτυγχάνεται με την τεχνική Laser. Με την αντιμετώπιση της αιτίας, η φαγούρα πρωκτού υποχωρεί άμεσα.
- Εάν το σύμπτωμα σχετίζεται με δερματολογική πάθηση τότε μπορεί να εφαρμοσθεί κορτιζονούχα αλοιφή στην περιοχή για λίγες ημέρες κατόπιν ιατρικής οδηγίας.
- Όταν πρόκειται για λοίμωξη η θεραπεία πραγματοποιείται με ειδική φαρμακευτική αγωγή.
- Στην περίπτωση όπου η φαγούρα πρωκτού είναι ιδιοπαθής και δεν υποχωρεί παρά τα συντηρητικά θεραπευτικά μέτρα, η διήθηση της περιπρωκτικής χώρας με ειδικό διάλυμα αποτελεί την κατάλληλη μέθοδο αντιμετώπισης. Πρόκειται για ελάχιστα επεμβατική και ανώδυνη τεχνική, η οποία εφαρμόζεται από τον εξειδικευμένο πρωκτολόγο Δρ. Ιωάννη Δοντά και ολοκληρώνεται μέσα σε δέκα λεπτά χωρίς να προκαλείται κάποια αιμορραγία. Ο ασθενής επίσης μπορεί να επιστρέψει άμεσα στην οικία και τις καθημερινές δραστηριότητές του απαλλαγμένος από το ενοχλητικό σύμπτωμα.
Δοντάς Ιωάννης
Αστυνόμος A΄(ΥΓ), Χειρουργός – Πρωκτολόγος
Διευθυντής laser Surgery
