Να πάω σε ψυχολόγο; Μα έχω τους φίλους μου δεν είμαι τρελός
Ένα ερώτημα που βασανίζει πολλούς ανθρώπους πριν κάνουν το πρώτο βήμα και απευθυνθούν στον ειδικό είναι το «γιατί». Γιατί να πάει κανείς σε ψυχολόγο και να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία; Δεν είναι ταμπού; Μήπως είμαι τρελός; Μήπως θα μου κατασχεθεί ο οπλισμός;
Η ψυχοθεραπεία είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης του εαυτού με απώτερο στόχο να βοηθήσει στην αντιμετώπιση προκλήσεων και συμπτωμάτων που σχετίζονται με την ψυχική υγεία και τα συναισθήματα του ατόμου. Στοχεύει να βοηθήσει ένα άτομο να κατανοήσει τα συναισθήματά του καθώς και να συμβάλει στην ενδυνάμωση του εαυτού του για να αντιμετωπίσει νέες προκλήσεις, τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον. Η ψυχοθεραπεία είναι μια δέσμευση απέναντι στον εαυτό και μια επένδυση, ίσως η καλύτερη επένδυση που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος στη ζωή του, βελτιώνοντας και εξελίσσοντας τόσο τον ίδιο όσο και τον κόσμο γύρω του αλλά και κάνοντας λειτουργικότερη και πιο ικανοποιητικά ευχάριστη την καθημερινότητά του. Μα, ακόμα σπουδαιότερη, είναι η επένδυση που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος στην παρούσα στιγμή. Σε αυτό που ζει σήμερα, σε αυτό που συνοδεύει την ύπαρξή του και κινητοποιεί τις αισθήσεις του.
Σημαντικό κομμάτι στην ψυχοθεραπεία είναι το άτομο να κατανοήσει την ανάγκη για αλλαγή και να είναι πρόθυμο να ακολουθήσει το θεραπευτικό πλάνο, που πάντα συζητείται μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου. Η σχέση μεταξύ ψυχολόγου και θεραπευόμενου είναι βασικό κομμάτι της θεραπείας και χτίζει εμπιστοσύνη.
Ποια είναι τα οφέλη της ψυχοθεραπείας;
Τα οφέλη της ψυχοθεραπείας ξεκινούν από την διερεύνηση, την αναγνώριση και αργότερα την προσέγγιση και επίλυση προβλημάτων σε ένα προστατευμένο πλαίσιο. Οι συμμετέχοντες μπορούν να μάθουν μέσα από την διαδικασία περισσότερα στοιχεία για τον εαυτό τους, τους στόχους τους και τις αξίες τους. Μπορούν να προσδιορίσουν νέα πράγματα ή να αξιολογήσουν παλαιότερα και αν χρειαστεί να αλλάξουν κάτι. Ακόμα, η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους σε μια σειρά καταστάσεων. Για παράδειγμα, μπορεί να ωφελήσει κάποιον που αισθάνεται θλίψη ή αδυναμία, φόβο, άγχος, πίεση και δυσλειτουργικότητα. Επίσης, ζητήματα που μπορούν να διερευνηθούν είναι η αντιμετώπιση καθημερινών προκλήσεων σε σχέση με διαπροσωπικές σχέσεις, εργασία, σπουδές, οικογένεια. Άλλα ζητήματα που μπορούν να διαχειριστούν είναι όσα σχετίζονται με την χρήση ουσιών και καταχρήσεων καθώς επίσης και διαταραχές ψυχικής υγείας.
Σημαντικό είναι να επισημανθεί ότι η εμπειρία του κάθε ατόμου από την ψυχοθεραπεία είναι διαφορετική και ο χρόνος που χρειάζεται για να αντιληφθεί κανείς βελτίωση ποικίλλει ανάλογα με το ζήτημα, την θεραπευτική συμμαχία και προσωπική δουλειά.
Γιατί να ξεκινήσω ψυχοθεραπεία; Είναι χάσιμο χρόνου! Τι καλό βγαίνει με το να συζητάς για το εαυτό σου ή τα προβλήματα σου; Αφού έχω τους φίλους μου γι’ αυτό.
Τις περισσότερες φορές, βρισκόμαστε πιο πολύ μέσα στο κεφάλι μας και στις σκέψεις μας, σαν να βρισκόμαστε σ’ έναν αυτόματο πιλότο. Οι γρήγοροι και απαιτητικοί ρυθμοί της καθημερινότητας πολλές φορές αποτρέπουν να βρίσκουμε ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό μας, να πατήσουμε μια παύση, και να συλλογιστούμε ή να κάνουμε κάποιον αναστοχασμό. Να “βγούμε για λίγο έξω από το κεφάλι μας” και να παρατηρήσουμε κάποια πράγματα σε εμάς.
Να παρατηρήσουμε:
– Τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις του σώματός μας και την συμπεριφορά μας.
– Να παρατηρήσουμε και να αξιολογήσουμε την ποιότητα της σχέση με τον εαυτό μας και με τους άλλους.
– Τέλος, να παρατηρήσουμε την ζωή μας και να κάνουμε κάποιον απολογισμό για τα όσα έγιναν στο παρελθόν. Το που βρισκόμαστε τώρα. Και το που θέλουμε να πάμε.
Όλα αυτά όμως, δεν είναι ούτε εύκολα, ούτε και ευχάριστα τις περισσότερες φορές. Και ένας από τους ουσιαστικούς λόγους που κάποιος μπορεί να αποφεύγει την ψυχοθεραπεία, είναι γιατί θέλει να αποφύγει να παρατηρήσει τα παραπάνω.
Γιατί να ξεκινήσω ψυχοθεραπεία, αφού δεν έχω κάποιο πρόβλημα!
Η ψυχοθεραπεία, συνήθως θα ξεκινήσει όταν το ίδιο το άτομο, αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει κάτι που τον δυσκολεύει, ακόμα και αν του είναι ασαφές. Αυτή όμως η δυσκολία έχει, ή αρχίζει να έχει αντίκτυπο σε τομείς της ζωής του ατόμου, όπως:
– Καθημερινή λειτουργικότητα
– διαπροσωπικές σχέσεις
– εργασία
– προσωπικούς στόχους κλπ.
Επιπλέον, μπορεί το ίδιο το άτομο να μην το καταλαβαίνει ακόμα, αλλά ο περίγυρός του (οικογένεια, φίλοι κλπ.) να του κάνουν συχνά παράπονα ή παρατηρήσεις για κάποιες συγκεκριμένες συμπεριφορές του. Έτσι, με την παραπάνω αφορμή να αρχίσει να μπαίνει σε κάποιες υποψίες και σκέψεις, ή απλά να θελήσει να το ερευνήσει.
Επίσης, το άτομο μπορεί να αισθάνεται ότι δυσκολεύεται να διαχειριστεί τις σκέψεις του, τα συναισθήματά του ή ακόμα και την συμπεριφορά του. Κάτι τέτοιο, μπορεί να δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την καθημερινότητα και να του προκαλεί: σύγχυση, αρνητικά συναισθήματα (δυσφορία, άγχος, θυμό, στεναχώρια κλπ.) και αρνητική εικόνα εαυτού.
Τέλος, κάποιος μπορεί να έχει μια αίσθηση ότι χρειάζεται να αλλάξει κάτι στην
ζωή του. Απλώς χρειάζεται να επισημανθούν τρία πράγματα, όσον αφορά την
αλλαγή:
– Ένα άτομο χρειάζεται να έχει επίγνωση του θέματος και του προβλήματος, ώστε να αρχίσει την διαδικασία της αλλαγής.
– Χρειάζεται να σταματήσει να αποφεύγει και να αρνείται την ύπαρξη του προβλήματος και την ανάγκη για αλλαγή. Και αντιθέτως να αποδεχτεί και τα δύο.
– Τέλος, χρειάζεται να πάρει την ευθύνη της ζωής του στα χέρια του και να αναλάβει δράση.
Στόχοι στη ψυχοθεραπεία
Συμπερασματικά, η ψυχοθεραπεία είναι η δουλειά με τον εαυτό μας, ώστε να μας μάθουμε και να μας κατανοήσουμε καλύτερα. Κατά την διάρκειά της το άτομο:
- Αποκτά αυτό-επίγνωση για το ποιος είναι.
- Αρχίζει να εκφράζει τα συναισθήματά του με αυθεντικότητα και
γνησιότητα, δίχως να τον επηρεάζει η κριτική των άλλων. - Μαθαίνει και αναγνωρίζει την αξία του.
- Αποδέχεται τον εαυτό του.
- Μαθαίνει κάποιες δεξιότητες ώστε να μπορεί να διαχειρίζεται τις
σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του. - Αρχίζει να φροντίζει και να αγαπά τον εαυτό του, διότι μαθαίνει να
τον εκτιμά (αυτοεκτίμηση). - Αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών και των πράξεων του.
- Μαθαίνει να έχει ενσυναίσθηση και να μπαίνει στη θέση του άλλου.
- Ξεκινά να βάζει τα όριά του. Και επίσης σέβεται, τα όρια των άλλων
(δίχως να τα θεωρεί ως τιμωρία, ή απειλή). - Αρχίζει να σκέφτεται πιο θετικά για τον εαυτό του και να έχει γενικά μια
πιο θετική προσέγγιση στα πράγματα. - Τέλος δημιουργεί μια πεποίθηση και εικόνα εαυτού, στην οποία θα
πιστεύει και θα βασίζεται, στ’ ότι θα μπορεί να καταφέρει τους στόχους
του. Φυσικά, κατά την πορεία μιας προσπάθειας, μπορεί να γίνουν λάθη,
ή ακόμα να υπάρξουν και κάποιες ήττες.
Παρόλα αυτά όμως, αν αυτό που θέλει να κάνει έχει αξία γι’ αυτόν, θα το προσπαθήσει, ανεξαρτήτως του πόσες φορές κάτι δεν θα πάει καλά ή και την αποθάρρυνση των άλλων.
ΓΕΡΑΚΗ ΠΟΛΥΒΙΑ
ΥΠΑΣΤΥΝΟΜΟΣ Β’
ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΘΗΚΟΝΤΩΝ (ΥΓ)
